Nowelizacja KPA – II część

28.07.2017 Publikacje

Nowelizacja KPA – II część

W dniu 1 czerwca 2017 roku weszły w życie przepisy ustawy o zmianie ustawy – Kodeks Postępowania Administracyjnego oraz niektórych innych ustaw („Ustawa”). Przedstawiamy drugą część najistotniejszych zmian wynikających z przedmiotowej nowelizacji.

Milczące załatwienie sprawy

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji, tzw. milczącego załatwienia sprawy stanowi implementację jednego z zagadnień unormowanych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej usług na rynku wewnętrznym. Milcząco mogą być załatwione sprawy wskazane expressis verbis w przepisach szczególnych. Sprawa może zostać uznana za załatwioną milcząco, jeżeli w ustawowym terminie (co do zasady miesiąca) organ administracji publicznej: (i) nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania) albo (ii) nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda).
W takim przypadku uznaje się, że sprawa została rozstrzygnięta w sposób w całości uwzględniający żądanie strony.

Postępowanie wyjaśniające i decyzje kasatoryjne

Organ odwoławczy po rozpatrzeniu odwołania, co do zasady rozstrzyga sprawę merytorycznie tj. przykładowo uchyla zaskarżoną decyzję i orzeka co do istoty sprawy. Jeżeli jednak decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania,
a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę
do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji (tzw. decyzja kasatoryjna).
W wyniku nowelizacji przewidziano, że jeżeli w danej sprawie zaistnieją przesłanki
do wydania decyzji kasatoryjnej, ale strona w odwołaniu zażąda, by to organ odwoławczy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności sprawy, to organ ten co do zasady będzie zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym zakresie. Po jego przeprowadzeniu, nie będzie możliwe wydanie decyzji kasatoryjnej, bowiem organ odwoławczy zobligowany będzie do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Postępowanie uproszczone

Na mocy nowelizacji do Kodeksu Postępowania Administracyjnego („KPA”) zostało wprowadzone postępowanie uproszczone. W jego ramach rozstrzygane są sprawy, które explicite zostały wskazane w przepisach szczególnych. Sprawy prowadzone
w tym trybie zasadniczo dotyczą interesu prawnego lub obowiązku tylko jednej strony. Postępowanie dowodowe opiera się wyłącznie na: (i) dowodach zgłoszonych przez stronę wraz z żądaniem wszczęcia postępowania, oraz (ii) dowodach możliwych
do ustalenia na podstawie danych, którymi dysponuje organ prowadzący postępowanie. Do tego typu postępowania co do zasady stosuje się przepisy
o milczącym załatwieniu sprawy. Zasadniczo sprawy w trybie uproszczonym powinny być rozstrzygane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania.

Przegląd pozostałych zmian dokonanych w wyniku nowelizacji

Dowody

Na mocy nowelizacji, dodana została możliwość poświadczania dokumentów przez upoważnionych pracowników organów administracyjnych. Dokonane w taki sposób poświadczenie ma charakter dokumentu urzędowego.

Szczególnie podkreślić należy, że stosownie do zmienionych przepisów, organ administracji publicznej, w sprawach wszczętych na żądanie strony, informując stronę
o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, jest obowiązany do wskazania przesłanek zależnych od strony, które nie zostały spełnione lub wykazane, co w konsekwencji może spowodować,
że nie zostanie wydane rozstrzygnięcie zgodne z żądaniem.

Posiedzenie w trybie współdziałania

Zgodnie z dodanym w wyniku nowelizacji art. 106a KPA, stanowiącym uszczegółowienie zasady współdziałania organów dla dobra postępowania, organ załatwiający sprawę może zwołać posiedzenie w trybie współdziałania, którego celem jest przyśpieszenie zajęcia stanowiska przez inny organ w trybie, o którym mowa w art. 106 KPA.

Ugoda i mediacja

W wyniku nowelizacji art. 114 KPA rozszerzono katalog spraw, w których możliwe jest zawarcie ugody. Złagodzenie wymogów, polega na odstąpieniu od dotychczas obligatoryjnej przesłanki zawarcia ugody, jaką stanowiło „uproszczenie
lub przyśpieszenie postępowania”. Na podstawie dodanych art. 96a-96n KPA uregulowano natomiast instytucję mediacji. Do swoistych cech mediacji w postępowaniu administracyjnym należy to, że może być ona prowadzona nie tylko między stronami postępowania, ale także między nimi, a organem administracji publicznej prowadzącym dane postępowanie. W tym ostatnim przypadku mediacja toczy się wyłącznie przy udziale bezstronnego mediatora.

Zrzeczenie się prawa do odwołania

Stosownie do znowelizowanych przepisów strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania, w trakcie biegu terminu do jego wniesienia, poprzez złożenie oświadczenia organowi, który wydał decyzję. Ponadto zgodnie z brzmieniem zmienionego
art. 130 §4 KPA, decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, nie tylko wtedy, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron – jak było dotychczas – ale również wtedy, gdy wszystkie strony zrzekły się prawa do wniesienia odwołania.

Fakultatywny wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

W sprawach, w których nie ma organu wyższego stopnia, nad organem pierwszej instancji (tj. m.in. w przypadku, gdy organem tym jest SKO lub KNF), strona niezadowolona z rozstrzygnięcia zamiast odwołania, wnosi wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ. Dotychczas, zgodnie z przepisami ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, złożenie tego wniosku było obligatoryjne i warunkowało możliwość ewentualnego wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Stosownie do znowelizowanych przepisów wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy stał się fakultatywny, co oznacza, że obecnie strona może zdecydować, czy skorzysta z tego środka zaskarżenia, czy też zamiast niego bezpośrednio wniesie skargę do sądu administracyjnego.

Podsumowanie

Celem jednej z największych w ciągu ostatnich lat nowelizacji KPA było dążenie do ograniczenia przewlekłości postępowania administracyjnego i jego nadmiernego formalizmu. Wprowadzone instytucje, a w szczególności tryb milczącego załatwienia sprawy, postępowanie uproszczone, możliwość zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, co do zasady wypełniają ten zamysł Ustawodawcy. Sprawdzenie nowych zasad następować będzie w postępowaniach administracyjnych wszczętych od dnia
1 czerwca 2017 roku.

Kontakt:

Leszek Koziorowski
l.koziorowski@gessel.pl
Tel. + 48 22 318 69 03

 

Julia Trzmielewska
j.trzmielewska@gessel.pl
Tel. +48 22 318 69 85

Mogą Cię zainteresować

05.03.2024

„Gram w zielone”, czyli Komisja Europejska zmusza Zalando do zmiany praktyk

W czasach, gdy dużo się mówi o stanie środowiska naturalnego a korzystanie z kopalnych źródeł energii jest wątpliwe i moralnie i ekonomicznie, proekologiczne postawy prz...

Publikacje
„Gram w zielone”, czyli Komisja Europejska zmusza Zalando do zmiany praktyk

08.12.2023

Cinema City kontra SFP-ZAPA. Sądowa walka o tantiemy trwa

Sądowa walka o tantiemy. Stawką w sprawie między Cinema City a SFP-ZAPA, którą rozstrzygnie niebawem Sąd Najwyższy, są dziesiątki milionów, a w przyszłości nawet setk...

Publikacje
Cinema City kontra SFP-ZAPA. Sądowa walka o tantiemy trwa
Wszystkie publikacje

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się do newslettera!