Mandat a kadencja członków organów spółek kapitałowych – Uchwała Sądu Najwyższego rozwiewa wątpliwości

23.12.2016 Publikacje

Mandat a kadencja członków organów spółek kapitałowych – Uchwała Sądu Najwyższego rozwiewa wątpliwości

W dniu 24 listopada 2016 r. Sąd Najwyższy („SN”) uchwałą trzech sędziów (sygn. III CZP 72/16) („Uchwała”) rozstrzygnął wątpliwości związane z zagadnieniem zakończenia mandatu,
w związku z upływem kadencji członków organów spółek kapitałowych (choć sama Uchwała została wydana na kanwie przepisów o spółce akcyjnej, to można ją również odnosić do przepisów dotyczących spółki z o.o.). Wprawdzie nie zostało jeszcze wydane uzasadnienie Uchwały, jednak już sama jej sentencja wskazuje, że rozstrzygnięcie nadaje jednoznaczny kierunek interpretacji przepisów regulujących przedmiotowe zagadnienie.

Uchwała została wydana w związku z następującym stanem faktycznym. Członek rady nadzorczej został powołany na trzyletnią kadencję (podobnie jak cała rada nadzorcza), która kończyła się 31 lipca 2010 r., natomiast rok obrotowy spółki kończył się 31 marca 2010 r., a zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy miało miejsce 30 września 2010 r. Wobec faktu, że kadencja członka rady nadzorczej nie pokrywała się z trwaniem roku obrotowego i nie obejmowała całego roku obrotowego, spółka twierdziła, że mandat członka rady nadzorczej wygasł 30 września 2010 r. (i w tym dniu przestał on pełnić powierzoną funkcję), czemu sprzeciwiał się sam członek rady nadzorczej twierdząc, że skoro jego kadencja trwała również w kolejnym roku obrotowym (tj. rozpoczętym w dniu 1 kwietnia 2010 r. i trwającym do 30 marca 2011 r.), to po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego w dniu 30 września 2010 r. dalej pełnił on funkcję członka rady nadzorczej, gdyż nie wygasł jeszcze jego mandat. Sąd pierwszej instancji przychylił się do argumentacji spółki, natomiast sąd apelacyjny zwrócił się do SN z następującym pytaniem: „​czy okres sprawowania funkcji, jeżeli nie odpowiada on równemu rokowi obrotowemu, wlicza się do czasu trwania kadencji, na którą członek rady nadzorczej w spółce akcyjnej został powołany?”.

Istotą wątpliwości był sposób rozumienia art. 369 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych („KSH”), zgodnie z którym mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, który odpowiednio stosuje się również do członków rady nadzorczej (art. 386 § 2 KSH). Zarówno doktryna, jak i orzecznictwo wskazywały na różne możliwe sposoby rozumienia tego zagadnienia, w szczególności dotyczącego sposobu określenia „ostatniego pełnego roku obrotowego”. Dwa z nich zakładały wygaśnięcie mandatu przed upływem kadencji (tak aby czas pełnienia funkcji odpowiadał faktycznemu pełnemu rokowi obrotowemu) lub wygaśnięcie mandatu w dniu upływu kadencji. Trzecia z koncepcji, tzw. wydłużonego mandatu zakładała, że mandat wygasa najpóźniej w momencie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym członek zarządu (lub rady nadzorczej) rozpoczął pełnienie funkcji jeszcze w okresie trwania kadencji. Ostatnie rozwiązanie w praktyce prowadzi do sytuacji, w której osoba powołana może pełnić funkcję w organie spółki już po upływie kadencji, na podstawie mandatu. Do tej koncepcji przychylił się SN w Uchwale, stwierdzając, że „ostatnim pełnym rokiem obrotowym w rozumieniu art. 369 § 4 w związku z art. 386 § 2 k.s.h. jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji członka rady nadzorczej spółki akcyjnej”.

Wyrażone w Uchwale stanowisko SN prowadzi do wniosku, że w opisanym wyżej stanie faktycznym, członek rady nadzorczej mógł na podstawie mandatu pełnić funkcję członka rady nadzorczej najpóźniej do dnia, w którym zostałoby zatwierdzone sprawozdanie finansowe spółki za rok obrotowy, który rozpoczął się w dniu 1 kwietnia 2010 r., a zakończył w dniu 31 marca 2011 r., czyli najpóźniej do dnia 30 września 2011 r. Rozwiewa ono również dotychczasowe wątpliwości, dotyczące sposobu wykładni art. 369 § 4 KSH i daje jednoznaczne wskazówki do ustalania okresu pełnienia funkcji w organach spółek handlowych.

Kontakt:

Leszek Koziorowski
l.koziorowski@gessel.pl
Tel. + 48 22 318 69 03

Mogą Cię zainteresować

05.03.2024

„Gram w zielone”, czyli Komisja Europejska zmusza Zalando do zmiany praktyk

W czasach, gdy dużo się mówi o stanie środowiska naturalnego a korzystanie z kopalnych źródeł energii jest wątpliwe i moralnie i ekonomicznie, proekologiczne postawy prz...

Publikacje
„Gram w zielone”, czyli Komisja Europejska zmusza Zalando do zmiany praktyk

08.12.2023

Cinema City kontra SFP-ZAPA. Sądowa walka o tantiemy trwa

Sądowa walka o tantiemy. Stawką w sprawie między Cinema City a SFP-ZAPA, którą rozstrzygnie niebawem Sąd Najwyższy, są dziesiątki milionów, a w przyszłości nawet setk...

Publikacje
Cinema City kontra SFP-ZAPA. Sądowa walka o tantiemy trwa
Wszystkie publikacje

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się do newslettera!