Brak wiedzy nadal największą barierą dla rozwoju arbitrażu

W dniu 8 kwietnia 2011 roku urząd Prezesa Sądu Arbitrażowego przy PKPP Lewiatan objęła dr Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz. Mecenas Gessel jest założycielką i wspólnikiem zarządzającym w Kancelarii Prawnej GESSEL, a od 2005 r. pełniła funkcję arbitra oraz Wiceprezesa Sądu Arbitrażowego przy PKPP Lewiatan.

Objęcie urzędu przez mec. Gessel stało się również pretekstem do rozmowy o przyszłości arbitrażu w naszym kraju i aktywności Sądu Arbitrażowego przy Lewiatanie w tym zakresie.

Zalety arbitrażu 
Prezes Sądu Arbitrażowego przy PKPP Lewiatan komentując zalety arbitrażu podkreśla jego elastyczność. Postępowaniem arbitrażowym rządzą strony sporu przez umowę, co daje wiele różnych wariantów do wyboru. Dużym plusem jest przede wszystkim udział stron w wyborze składu arbitrów i samodzielne określenie zasad i terminów według których dany spór będzie toczył się przed sądem arbitrażowym.

Jednak to co najbardziej liczy się w nowoczesnym biznesie to bez wątpienia czas i pieniądze. Arbitraż co do zasady jest zarówno szybszy jak i tańszy niż proces przed sądem powszechnym. Jak zauważa Mec. Gessel – wiele zależy od wartości przedmiotu sporu. Przy mniejszych roszczeniach jest tańszy, przy dużych kwotach bywa droższy. Należy jednak podkreślić, iż przy obliczeniach bierzemy pod uwagę ewentualne koszty całego postępowania, przy obliczaniu których uwzględniamy nie tylko opłaty sądowe, ale także dalsze wydatki takie jak koszty obsługi prawnej, które są odpowiednio większe, im dłużej trwa postępowanie. Na korzyść arbitrażu przemawia fakt, iż jest on jednoinstancyjny, czyli strona w konsekwencji nie ponosi opłat za drugą instancję oraz nie angażuje czasu na jej przeprowadzenie – podkreśla Mec. Gessel.

Procedura Fast track 
W aspekcie czasu warto także wspomnieć o tzw. procedurze fast track czyli przyspieszonym trybie postępowania, który dotyczy sporów o wartości przedmiotu sporu do 50.000 zł- podkreśla mec. Beata Gessel. Wszystkie pisma w postępowaniu doręcza się drogą elektroniczną, a spór rozstrzygany jest przez jednego arbitra. Rozwiązanie to zostało wprowadzone do Sądu Arbitrażowego przy Lewiatanie wzorem innych sądów europejskich i ma na celu zamknięcie postępowania w terminie nie dłuższym niż trzymiesięcznym, liczonym od momentu jego rozpoczęcia do momentu jego zakończenia – dodaje.

Czy arbitraż w Polsce jest popularny? 
Pomimo niewątpliwych zalet arbitrażu, w dalszym ciągu jedynie niewielki procent sporów gospodarczych jest rozstrzygany w ten sposób. Nie jest to skutek słabości systemu sądownictwa polubownego, tylko niedostatecznej wiedzy o zasadach jego działania – mówi Prezes Gessel.

Bez wątpienia nie należymy do europejskiej czołówki w tym zakresie, a mamy się od kogo uczyć. Paryż, Wiedeń czy Sztokholm to czołowe ośrodki arbitrażu w Europie, z których wiedzy i doświadczenia powinniśmy brać przykład – podkreśla. Ponadto jak zaznacza mec. Gessel, aby budować coraz silniejszą pozycję Polski w tej dziedzinie powinniśmy starać się być obecni w debacie na temat rozwoju arbitrażu międzynarodowego, ponadto zdecydowanie więcej spraw powinno toczyć się w Polsce. Co więcej, Europie możemy zaproponować naprawdę sporo, w tym przede wszystkim konkurencyjne niższe ceny naszej stolicy.

Plany na 3-letnią kadencję 
Od ponad roku Sąd Arbitrażowy Lewiatan prowadzi program promocji arbitrażu, w ramach którego były podejmowane inicjatywy skierowane nie tylko do przedsiębiorców, ale także samych prawników a nawet arbitrów – mówi Prezes Gessel. Projekt ma na celu popularyzację wiedzy na temat zasad prowadzenia postępowań arbitrażowych oraz wykorzystania arbitrażu w relacjach gospodarczych wśród przedsiębiorców oraz prawników. W ramach projektu powstała publikacja 7 kroków arbitrażu, która pokazuje w jaki sposób przedsiębiorca w siedmiu krokach może skorzystać z Sądu Arbitrażowego przy PKPP Lewiatan.

Ponadto zostały zorganizowane międzynarodowe konferencje, szkolenia dla przedstawicieli prawnych przedsiębiorstw (tzw. in-house lawyers) oraz szkolenia dla kandydatek na arbitrów. Projekt zakłada bowiem promocję aktywnego uczestnictwa kobiet w postępowaniach arbitrażowych poprzez szkolenia i udzielenie wsparcia w uzyskaniu statusu arbitra – komentuje mec. Gessel. Dotychczas na listach było jedynie 10% kobiet – dodaje.

W ramach projektu Sąd rozpoczął także wydawanie arbitrażowego kwartalnika internetowego, w języku polskim i angielskim, dostępnego nieodpłatnie na stronie internetowej sądu. Chcemy, aby w przyszłości E-przegląd Arbitrażowy był przeglądem międzynarodowym, który obejmowałby swoim zakresem wydarzenia z zakresu arbitrażu z terenów europy środkowo-wschodniej.

Promocja arbitrażu będzie priorytetem nowej Prezes Sądu Arbitrażowego przy Lewiatanie. Zapowiada otwarcie się na środowiska międzynarodowe jak i na inne środowiska, które do tej pory nie były związane z arbitrażem. Jak podkreśla mec. Gessel arbitraż nie zastąpi sądownictwa powszechnego, ale ma być w stosunku do niego komplementarny.