Klauzula osłabiła konkurencyjność amerykańskiego raju

Zmniejszyła się atrakcyjność spółki Delaware LLC dla polskich rezydentów podatkowych. Ale nadal pozostaje ona jedną z możliwych opcji planowania podatkowego

W obszarze międzynarodowego planowania podatkowego dużą i coraz większą rolę odgrywają amerykańskie spółki typu LLC (ang. Limited Liability Company), czyli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pomimo swej nazwy nie są to jednak odpowiedniki polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, regulowanej przez kodeks spółek handlowych. W większości przypadków jest to rodzaj spółki osobowej. Amerykański system podatkowy dopuszcza bowiem od 1977 r. traktowanie spółek typu LLC jako spółek osobowych (ang. partnership) i ewentualnie, jako opcję do wyboru – spółek kapitałowych (ang. corporation). Tym samym spółka LLC jest obecnie uznawana generalnie za podmiot transparentny podatkowo, czyli spółkę osobową. Wyjątkowo spółki LLC wybierają reżim opodatkowania jako spółki kapitałowe.

Same zalety 

Konsekwencją statusu podatkowego spółki osobowej jest brak opodatkowania w zakresie podatków dochodowych w Stanach Zjednoczonych. Spółki takie nie są bowiem rezydentami podatkowymi w USA. Dochód przez nie generowany podlega opodatkowaniu w państwach rezydencji podatkowej wspólników.

Z punktu widzenia prawnego spółka typu LLC jest jednak rodzajem odrębnego od jej wspólników podmiotu prawnego (ang. separate legal entity), co powoduje, że wspólnicy i osoby nią zarządzające nie odpowiadają za jej zobowiązania. Jednocześnie jednak status spółki osobowej pozwala na jednokrotne opodatkowanie dochodu generowanego – poprzez transparentną podatkowo spółkę – u poszczególnych wspólników. Tym samym amerykańska spółka LLC łączy cechy spółki kapitałowej (brak odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki wobec wierzycieli) z cechami spółki kapitałowej (jedno-krotność opodatkowania dochodu – jedynie na poziomie wspólników).

Najczęściej wymienianą podatkową zaletą spółki LLC jest to, że w przypadku gdy jej jednoosobowym wspólnikiem jest podmiot niebędący rezydentem podatkowym Stanów Zjednoczonych, a spółka prowadzi działalność i uzyskuje dochody wyłącznie poza USA, nie powstaje w tym państwie obowiązek podatkowy ani wobec takiej spółki, ani wobec jej wspólnika.

Najbardziej typowe

Stan Delaware jest jednym z najbardziej popularnych stanów amerykańskich, w którym rejestrowanych jest najwięcej spółek typu LLC, stąd też najczęściej mówi się o Delaware LLC. Wynika to z łatwości założenia takiej spółki i zarządzania ją.

W konsekwencji, gdy wspólnikiem spółki LLC jest podmiot z siedzibą w jurysdykcji, gdzie nie ma podatku dochodowego, albo np. jest on pobierany w niskiej, ryczałtowej wysokości, spółka typu Delaware LLC może być bardzo dobrym instrumentem planowania podatkowego. Pozwala bowiem na uzyskiwanie istotnych korzyści podatkowych, o ile dochody nie są repatriowane do państwa rezydencji podatkowej właściciela takiej struktury.

Zmalała atrakcyjność 

Było to szczególnie korzystne, gdy nie było przepisów 0 zagranicznych spółkach kontrolowanych (ang. CFC) 1 braku generalnej klauzuli obejścia prawa podatkowego (ang. CAAR). W wyniku wprowadzenia w Polsce od 2015 r. przepisów o CFC a od 15 lipca 2016 r. klauzuli CAAR, atrakcyjność spółki Delaware LLC dla polskich rezydentów podatkowych – jako samodzielnego podmiotu – istotnie się zmniejszyła. Nadal jednak pozostanie ona jedną z możliwych opcji planowania podatkowego w ramach bardziej rozbudowanej struktury międzynarodowej (np. w połączeniu z zagraniczną spółką spełniającą warunki wyłączenia z zakresu CFC – jako wspólnikiem).

Podstawowym pytaniem w tym kontekście jest to, czy spółka Delaware LLC i jej wspólnicy mogą korzystać z polsko–amerykańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 1974 r. Otóż nie, ponieważ spółka tego typu nie jest rezydentem podatkowym Stanów Zjednoczonych w zakresie podatków dochodowych. Nie stosują się więc do niej postanowienia wspomnianej umowy, a jej wspólnicy także nie korzystają z ochrony traktatowej. Sytuacja ta nie zmieni się również pod rządami nowej polsko-amerykańskiej umowy podatkowej z 2013 r., gdy wejdzie ona w życie (na razie jest jeszcze w trakcie procedury ratyfikacyjnej w Stanach Zjednoczonych). 

Ważne: Paradoksem jest, że właśnie w Stanach Zjednoczonych, które od lat stoją na czele międzynarodowej krucjaty przeciwko rajom podatkowym, optymalizacji podatkowej i unikaniu opodatkowania (przykładem osławiona amerykańska ustawa FATCA), od wielu lat utrzymywany jest system, który sam w sobie jest rodzajem swoistego raju podatkowego