Komitet audytu po nowemu

Przypomnę, komitety audytu działają np. w spółkach publicznych już od dłuższego czasu. W znacznej liczbie spółek publicznych zostały wyodrębnione w ramach rad nadzorczych i podejmują działania związane ze sprawozdawczością zarządczą i finansową, współpracują z biegłymi rewidentami i nadzorem wewnętrznym, a także go kontrolują. Piszę „w znacznej liczbie”, gdyż dotychczasowe regulacje obowiązujące spółki publiczne umożliwiały rezygnację z tworzenia komitetów w przypadku funkcjonowania pięcioosobowej rady nadzorczej. Obecnie ma się to zmienić i komitety audytu mają w praktyce działać w każdej spółce publicznej. Przede wszystkim jednak w zamyśle ustawodawcy mają być bardziej kompetentne poprzez zwiększenie kwalifikacji osób w nich zasiadających, jednocześnie mają mieć liczniejsze zadania do wykonania, a ich członkowie ponosić surowszą odpowiedzialność Nie zmienia to faktu, że tak jak dotychczas członkami komitetu audytu pozostaną członkowie rady nadzorczej, a zadania komitetu audytu z istoty swej należeć będą do zadań rady nadzorczej. Zatem wciąż należy przywoływać pytanie, w jakim celu w naszym systemie prawa ma być powoływany komitet audytu, jeżeli de iure wykonuje on obowiązki przypisane w Kodeksie spółek handlowych radzie nadzorczej? Czyżby rada nadzorcza stała się ciałem tak wielkim, a przez to tak niedecyzyjnym, aby konieczne było wyodrębnienie z niej sprawniejszego grona osób? Czyżby rada nadzorcza in gremio nie była w stanie należycie wykonywać swych zadań? Faktycznie, kwestia wyodrębnienia komitetów audytu zrodziła się w anglosaskim systemie nadzoru korporacyjnego, gdzie obowiązującym rozwiązaniem pozostaje rada dyrektorów, w której skład wchodzą zarówno dyrektorzy wykonawczy (zarządzający spółką), jak i dyrektorzy niewykonawczy (pełniący funkcje nadzorcze). Wobec ścisłego powiązania osób zasiadających w jednym organie i wynikających z tego tytułu silnych związków personalnych pomiędzy członkami rady dyrektorów spostrzeżono konieczność powołania takiego organu, który zachowując niezależność, będzie w stanie rzetelnie zbadać sprawozdawczość finansową spółki. Następczo kompetencje tak powstałego komitetu audytu były rozbudowywane o kolejne uprawnienia. W końcu implementowano instytucję komitetu audytu także do systemów prawnych, w których nadzór jest całkowicie odseparowany od zarządzania. Tym sposobem organ zasadny w odmiennej strukturze nadzoru został mechanicznie narzucony regulacjami unijnymi m.in. polskiemu systemowi nadzoru i, niestety, jego pojawienie się wciąż budzi poważne wątpliwości, chociażby, tytułem przykładu, w zakresie odpowiedzialności członków rady nadzorczej niezasiadających w komitecie audytu.