Market Abuse Regulation – wyzwaniem dla zarządów spółek publicznych

• rozszerzeniem zakresu stosowania przepisów o nadużyciach do instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu giełdowego nie tylko na rynku regulowanym, ale także alternatywnych systemach obrotu czy maklerskich platformach kojarzenia ofert,
• wprowadzeniem oraz doprecyzowaniem definicji informacji poufnych, 
• wprowadzeniem ułatwień dla małych i średnich przedsiębiorców, 
• wprowadzeniem rozróżnienia kryteriów nakładania sankcji administracyjnych na spółki publiczne za wybrane nadużycia, 
• wprowadzeniem zakazu nadużyć zarówno na rynkach towarowych, jak i powiązanych z nimi rynkami instrumentów pochodnych.

Rozporządzenie MAR dodatkowo wprowadza również możliwość nakładania grzywien na spółki publiczne w wysokości co najmniej trzykrotności zysku osiągniętego w drodze nadużyć na rynku lub co najmniej 15 proc. obrotów w przypadku przedsiębiorstw. Państwa członkowskie będą mogły dodatkowo podjąć decyzję o podwyższeniu tych minimalnych stawek.

Spośród powyższych zmian, szczególną uwagę należy zwrócić na kwestię związaną z nowym reżimem funkcjonowania informacji poufnych w spółkach publicznych. Rozporządzenie MAR wprowadza jednolitą kategorię informacji poufnych. Tym samym na polskim rynku kapitałowym skończy się dualizm związany z przekazywaniem raportów bieżących, tj. podziałem na informacje poufne oraz informacje bieżące, które publikowane są obecnie na podstawie dwóch odrębnych przepisów prawa. Dziś bowiem jest tak, że raporty bieżące są publikowane w przypadku zaistnienia zdarzeń o jakich mowa w rozporządzeniu o informacjach bieżących i okresowych, a także w sytuacji gdy dane zdarzenie jest istotne z punktu widzenia spółki publicznej, gdyż spełnia definicję informacji poufnej, ale nie zostało wymienione enumeratywnie w przedmiotowym rozporządzeniu.

Od momentu wejścia w życie Rozporządzenia MAR wypełnianie obowiązków informacyjnych przez spółki publiczne opierać się będzie tylko i wyłącznie na podstawie prawnej w postaci informacji poufnych, a nie rozporządzenia o informacjach bieżących i okresowych. Oznacza to, że to na polskich spółkach publicznych będzie ciążył obowiązek zaklasyfikowania, czy dane zdarzenie jest informacją poufną którą należy opublikować, czy też nie. Dotychczasowy obowiązek publikacji raportów bieżących w przypadku ziszczenia się któregoś ze zdarzeń wymienionych w rozporządzeniu o informacjach bieżących i okresowych wygaśnie. Zakres obowiązkowego raportowania przez spółki publiczne będzie determinowany wyłącznie przez definicję informacji poufnej określoną w Rozporządzeniu MAR. To z kolei przesądza o większej odpowiedzialności zarządów spółek publicznych związanej z kwalifikacją danego zdarzenia jako informacji poufnej. Można sobie łatwo wyobrazić dwa skrajne przypadki, tj. spółkę, która komunikuje się z rynkiem wyłącznie poprzez publikację raportów okresowych, gdyż nie znajduje zdarzeń, które rozpoznaje jako poufne oraz spółkę, która „zalewa” rynek raportami „tak na wszelki wypadek”. Nie muszę chyba rozwijać myśli, że oba przypadki są szkodliwe dla spółek publicznych i w związku z tym również dla samych inwestorów.

Dlatego dla nowych regulacji prawnych spółki publiczne będą musiały w praktyce znaleźć nowe rozwiązania. Podkreślić należy, że spółki publiczne będą miały dwuletni okres przed wejściem w życie Rozporządzenia MAR na wypracowanie rekomendacji dotyczących standardów raportowania w zakresie obowiązków informacyjnych, choć można sobie wyobrazić, że przynajmniej na początku funkcjonowania w nowych realiach reżimu obowiązków informacyjnych dla mniej zaangażowanych spółek pomocnym przy wykonywaniu obowiązków informacyjnych będzie katalog zdarzeń z uchylonego rozporządzenia o informacjach bieżących i okresowych.

Rekomendacja dla spółek publicznych

Trudno na dziś rozstrzygać o wszystkich konsekwencjach wejścia w życie postanowień Rozporządzenia MAR. Jednak wobec zwiększonego ryzyka ciążącego na zarządach spółek publicznych w związku z wykonywaniem obowiązków informacyjnych, a przede wszystkim brakiem wytycznych w tym zakresie, zasadnym winno być rozważenie przez zarząd spółki stworzenia katalogu informacji, które będą uznawane za informacje poufne w danej spółce publicznej. Każda ze spółek publicznych powinna szczegółowo przeanalizować dotychczasowe wykonywanie swoich obowiązków informacyjnych, specyfikę swojej działalności gospodarczej i na tej podstawie stworzyć jednolity plan (schemat, wytyczne) wykonywania przez daną spółkę przyszłych, zgodnych z MAR, obowiązków informacyjnych. Plan taki winien być następnie regularnie monitorowany i dostosowywany do zmieniających się warunków rynkowych i charakteru działalności gospodarczej, tak aby w sposób stały odzwierciedlał sytuację spółki. Oczywiście plan wykonywania obowiązków informacyjnych winien być zakomunikowany rynkowi, tak aby wszyscy odbiorcy informacji poufnych przekazywanych przez spółkę mieli świadomość, jakie informacje zdaniem zarządu spółki spełniają kryterium poufności i w związku z tym czego mogą spodziewać się przy wykonywaniu obowiązków informacyjnych przez daną spółkę. Publikacja takiego planu zmniejszy także ryzyko odpowiedzialności zarządu za prawidłowe wykonywanie obowiązków informacyjnych, jeżeli plan taki został przygotowany rzetelnie, po kompletnej analizie sytuacji spółki i wykonywania obowiązków informacyjnych (audyt obowiązków informacyjnych), a także będzie należycie monitorowany. Zarząd bowiem będzie mógł chronić się wskazując na profesjonalne (zawodowe) podejście do zagadnienie wykonywania obowiązków informacyjnych, o ile oczywiście obowiązki te były następnie wykonywane zgodnie z przyjętym w spółce standardem.

Podsumowując, zmiany jakie wprowadza Rozporządzenie MAR mają szansę uporządkować rozumienie informacji poufnych, kończą z niepotrzebnie funkcjonującym w tym zakresie dualizmie definicyjnym. Istnieje duża szansa, że informacje poufne dzięki temu zabiegowi będą informacjami, mającymi faktyczne znaczenie w kontekście wpływu na cenę papieru wartościowego, a na rynku pojawiać się będzie mniej informacji, która jako nieistotne nie powinny być publikowane.