NEWSLETTER Nr 31, styczeń 2012
12.01.2012 Publikacje
Wybrane aspekty związane z dopuszczaniem pełnomocnika akcjonariusza do udziału w walnym zgromadzeniu spółki akcyjnej
Uczestnictwo akcjonariusza spółki akcyjnej osobiście lub przez pełnomocnika w walnym zgromadzeniu uregulowane jest przepisami Kodeksu spółek handlowych. W zakresie spółek publicznych, nowelizacją z dnia 5 grudnia 2008 roku, wprowadzone zostały do Kodeksu spółek handlowych przepisy Dyrektywy 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 roku w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym.
Prawo uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu przez pełnomocnika oraz weryfikacja pełnomocnictwa przez spółką publiczną
Zgodnie z art. 412 Kodeksu spółek handlowych, pełnomocnik jest uprawniony do wykonywania wszelkich uprawnień akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa, może on również reprezentować więcej niż jednego akcjonariusza i głosować odmiennie z akcji każdego akcjonariusza.
Pełnomocnictwo do uczestnictwa na walnym zgromadzeniu spółki publicznej powinno być udzielone na piśmie lub w postaci elektronicznej, bez konieczności opatrzenia dokumentu pełnomocnictwa bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Należy zaznaczyć, że taka forma pełnomocnictwa jest zastrzeżona wyłącznie dla spółki publicznej, w pozostałych spółkach akcyjnych dokument pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Dodatkowo, pełnomocnictwo w spółce akcyjnej niepublicznej może być udzielone w formie elektronicznej, ale wyłącznie w przypadku opatrzenia go bezpiecznym podpisem elektronicznym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Ponadto, spółka publiczna jest zobowiązana do podjęcia odpowiednich działań, służących identyfikacji akcjonariusza i pełnomocnika w celu weryfikacji ważności pełnomocnictwa udzielonego w postaci elektronicznej. Kodeks spółek handlowych podkreśla jednak, iż działania takie powinny być przeprowadzane proporcjonalnie do celu, a więc właściwie tylko wtedy gdy pełnomocnictwo budzi wątpliwości natury formalnej.
Podkreślić należy, że Kodeks spółek handlowych nie nakłada konieczności takiej weryfikacji w stosunku do pełnomocnictw dotyczących uczestnictwa na walnych Zgromadzeniach prywatnych spółek akcyjnych.
Bezzasadność niedopuszczenia pełnomocnika – uchwała Sądu Najwyższego III CZP 68/11 z dnia 17 listopada 2011 r.
Mając na uwadze wątpliwości co do formy pełnomocnictwa uprawniającego do reprezentowania akcjonariusza na walnym zgromadzeniu przedstawione powyżej, interesująca wydaje się być uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku.
Na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu Huty Metali Szopienice S.A. („Spółka”) w dniu 30 listopada 2009 roku notarialne pełnomocnictwo do reprezentowania Skarbu Państwa, jednego z akcjonariuszy Spółki, posiadał dyrektor delegatury Skarbu Państwa w Katowicach, który następnie udzielił pełnomocnictwa substytucyjnego pełnomocnikowi, który stawił się na przedmiotowe walne zgromadzenie Spółki. Pełnomocnik substytucyjny przedstawił kserokopię pełnomocnictwa udzielonego przez Ministra Skarbu Państwa dyrektorowi delegatury Skarbu Państwa poświadczoną za zgodność przez dyrektora delegatury Skarbu Państwa w Katowicach. Przewodniczący walnego zgromadzenia Spółki zakwestionował jednak, zaraz po swoim wyborze, ważność udzielonego pełnomocnictwa i wyznaczył pełnomocnikowi 15 minutowy termin na uzupełnienie braków formalnych pełnomocnictwa. Wobec braku uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie, Przewodniczący walnego zgromadzenia nie dopuścił do udziału w walnym zgromadzeniu Spółki pełnomocnika Skarbu Państwa. Skarb Państwa wystąpił do sądu przeciwko Spółce z żądaniem stwierdzenia nieważności uchwał, lub ewentualnie ich uchylenia, powołując się na fakt bezzasadnego
niedopuszczenia swojego pełnomocnika do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Spółki w dniu 17 listopada 2009 roku.
W I instancji, Sąd Okręgowy, uchylił dwie uchwały podjęte przez nadzwyczajne walne zgromadzenie Spółki w dniu 30 listopada 2009 roku. Stwierdził, iż pełnomocnictwo udzielone przedstawicielowi Skarbu Państwa było nieprawidłowe ze względu na przedstawioną jedynie kserokopię dokumentu pełnomocnictwa, poświadczoną za zgodność przez dyrektora delegatury Skarbu Państwa, do czego ów dyrektor nie był uprawniony. Jednakże, mimo stwierdzenia takiej nieprawidłowości, Sąd Okręgowy uznał, iż Przewodniczący walnego zgromadzenia niesłusznie nie dopuścił pełnomocnika do udziału w walnym zgromadzeniu, powołując się na przesłankę niezgodności niedopuszczenia pełnomocnika Skarbu Państwa z dobrymi obyczajami. Przewodniczący walnego zgromadzenia powinien bowiem wyznaczyć wystarczająco długą przerwę (dłuższą niż 15 minut), która pozwoliłaby pełnomocnikowi na uzupełnienie braków formalnych. Ponadto, o braku dobrych obyczajów świadczy również fakt, iż niedopuszczony pełnomocnik (i) uczestniczył wielokrotnie we wcześniejszych walnych zgromadzeniach Spółki, (ii) głosował wielokrotnie nad uchwałami Spółki, (iii) był znany pełnomocnikowi drugiego znaczącego akcjonariusza Spółki, tj. Hutmen S.A.
Spółka zaskarżyła wyrok sądu I instancji. Sąd Apelacyjny, wobec niejasności przepisów dotyczących pojęcia bezzasadności niedopuszczenia pełnomocnika do udziału w walnym zgromadzeniu, zwrócił się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy uznał, zgadzając się z poglądem Sądu Apelacyjnego, a także orzeczeniem sądu I instancji, iż w sporze pomiędzy Skarbem Państwa a Spółką w związku z uczestnictwem Skarbu Państwa jako akcjonariusza w nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu Spółki z dnia 30 listopada 2009 roku, bezzasadnie niedopuszczonym do udziału w walnym zgromadzeniu może być także akcjonariusz, którego pełnomocnikowi uniemożliwiono wykazanie prawidłowości jego umocowania do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Taki akcjonariusz może na tej podstawie domagać się uchylenia uchwał podjętych na walnym zgromadzeniu.
Konkluzje
Kierując się wytycznymi Sądu Najwyższego, należałoby stwierdzić, iż w sytuacji gdy pełnomocnik akcjonariusza legitymuje się wiarygodnym dokumentem uprawdopodabniającym istnienie pełnomocnictwa, na spółce akcyjnej ciąży obowiązek umożliwienia pełnomocnikowi akcjonariusza wykazania prawidłowości umocowania. W ramach lojalnego traktowania akcjonariuszy, osoba taka powinna mieć realną możliwość uzupełnienia niezbędnej dokumentacji, koniecznej do stwierdzenia prawidłowości pełnomocnictwa. W szczególności należy zwrócić uwagę, iż spółka akcyjna powinna udostępnić akcjonariuszowi środki techniczne potrzebne do wykazania prawidłowości umocowania, a także przeznaczyć wystarczającą ilość czasu na podjęcie tego typu działań. Zasadnym byłoby zasugerowanie, że w przypadku zaistnienia takiej sytuacji, zachowanie spółki akcyjnej powinno być racjonalne i nie powinno zmierzać uniemożliwienia przeprowadzenia obrad walnego zgromadzenia w danym dniu.
Mając na uwadze fakt zbliżającego się „sezonu” walnych zgromadzeń spółek akcyjnych oraz powyższe stanowisko Sądu Najwyższego wydaje się, że zarządy spółek akcyjnych winny być przygotowane w razie zgłaszania wątpliwości co do osoby pełnomocnika na walne zgromadzenie.12
Mogą Cię zainteresować
17.07.2024
Czy zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów może być formą koncentracji ?
Czy zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów może być formą koncentracji ? Zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów jest badane jako możliwa fuz...
10.07.2024
Jedni idą na wakacje, a inni – na wojnę z gigantami cyfrowymi Microsoftem i Apple
W przypadku Microsoft - Komisja zarzuca Microsoft nadużycie pozycji dominującej na światowym rynku aplikacji SaaS poprzez związanie produktu do komunikacji i współpracy ...