Połączenia transgraniczne coraz popularniejsze
14.09.2016 Publikacje
Autor: Michał Boryczka
W ostatnim czasie przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z możliwości upraszczania swoich struktur kapitałowych za pomocą transgranicznego łączenia się spółek. Przypomnijmy, transgraniczne połączenie zostało uregulowane w Dyrektywie 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 roku, która następnie została zaimplementowana do polskiego porządku prawnego nowelizacją kodeksu spółek handlowych z dnia 25 kwietnia 2008 roku. Celem uchwalenia Dyrektywy było w szczególności umożliwienie funkcjonowania jednolitego rynku, będącego jednym z filarów Wspólnoty Europejskiej. Dzięki transgranicznemu połączeniu można bowiem uniknąć szeregu problemów natury prawnej, administracyjnej oraz praktycznej związanych z zamknięciem spółki w jednym z państw członkowskich i kontynuacji jej działalności na terytorium innego państwa członkowskiego. Na skutek rejestracji połączenia transgranicznego, spółka przejmowana oraz spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia likwidacji w dniu wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, w tym aktywa i pasywa tych spółek.
Transgraniczne połączenie jest możliwe, o ile co najmniej dwie mające połączyć się spółki zostały utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i mają siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Oczywiście w samym połączeniu udział może brać więcej niż dwie spółki. Przykładowo nie ma przeszkód by jedna spółka polska w wyniku połączenia transgranicznego przejęła dwie spółki cypryjskie bądź spółkę cypryjską i hiszpańską. Transgranicznemu połączeniu mogą podlegać w zasadzie wyłącznie spółki kapitałowe. Kodeks spółek handlowych przewiduje, iż w transgranicznym połączeniu może również uczestniczyć spółka komandytowo–akcyjna, przy czym nie może być ani spółką przejmującą ani spółką nowo zawiązaną.
Procedura transgranicznego połączenia co do zasady zbliżona jest do tzw. połączenia krajowego, przy czym istnieją pewne odrębności, w szczególności wynikające ze specyfiki połączenia transgranicznego tj. czynnika zagranicznego oraz zasad wynikających z regulacji unijnych. Podobnie jak w przypadku połączeń krajowych, pierwszym krokiem w procesie transgranicznego połączenia jest uzgodnienie planu połączenia transgranicznego. Treść takiego planu została szczegółowo opisana w art. 5163 kodeksu spółek handlowych. Równolegle bądź niezwłocznie po sporządzeniu planu połączenia transgranicznego konieczne jest przygotowanie przez zarząd pisemnego sprawozdania uzasadniającego połączenie, sporządzenie opinii przedstawicieli pracowników (chyba, że spółka nie zatrudnia pracowników), a następnie ogłoszenie planu połączenia transgranicznego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym bądź na stronie internetowej łączącej się spółki. To drugie rozwiązanie zazwyczaj okazuje się znacznie tańsze niż publikacja w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Następnie, również tuż po uzgodnieniu planu przez łączące się spółki, plan połączenia należy złożyć do rejestru przedsiębiorców wraz z wnioskiem o wyznaczenie biegłego w celu jego zbadania. Na marginesie warto wskazać, iż etap badania planu połączenia przez biegłego nie występuje, gdy wszyscy wspólnicy każdej z łączących się spółek wyrazili zgodę na odstąpienie od takiego badania oraz w przypadku zastosowania tzw. uproszczonej procedury połączeniowej, o czym niżej.
Kolejne działania w toku procesu połączenia transgranicznego to konieczność dwukrotnego zawiadomienia wspólników / akcjonariuszy o zamiarze transgranicznego połączenia, zapewnienie wspólnikom / akcjonariuszom dostępu do dokumentacji związanej z transgranicznym połączeniem. Proces transgranicznego połączenia wieńczy podjęcie przez zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie uchwały o połączeniu (nie dotyczy tzw. uproszczonej procedury połączeniowej).
Niezwłocznie po podjęciu uchwały o połączeniu każda z łączących się spółek winna wystąpić do właściwego organu, w przypadku polskiej spółki będzie to właściwy sąd rejestrowy, z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o zgodności z właściwym dla danej spółki prawem połączenia transgranicznego w zakresie procedury podlegającej temu prawu. Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia nie jest składany na formularzu. W sytuacji, gdy spółką przejmującą bądź też spółką nowo zawiązaną nie jest spółka polska, w zasadzie na tym etapie kończy się proces połączenia transgranicznego w Polsce. Pozostaje jedynie upewnić się czy polska spółka przejmowana została wykreślona z KRS.
W sytuacji, gdy spółką przejmującą bądź też spółką nowo zawiązaną jest spółka polska to po uzyskaniu kompletu zaświadczeń, zarząd spółki przejmującej lub zarządy lub organy administrujące spółek łączących się w drodze zawiązania nowej spółki zgłaszają połączenie transgraniczne do sądu rejestrowego w celu wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Tym razem stosowne zgłoszenie winno zostać dokonane za pomocą dostępnych formularzy KRS.
W akapitach powyżej wspomniana była tzw. uproszczona procedura połączeniowa. Z takimi procedurami mamy do czynienia w sytuacji, gdy spółka przejmująca posiada całość lub udziały / akcje reprezentujące nie mniej niż 90% kapitału zakładowego spółki / spółek przejmowanych. W szczególności w przypadku uproszczonej procedury nie jest wymagane badanie planu połączenia przez biegłego, plan połączenia nie zawiera elementów związanych z wymiana udziałów / akcji i podwyższeniem kapitału zakładowego oraz podejmowania przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie uchwały o połączeniu.
Warto jeszcze wskazać, iż przepisy o transgranicznym połączeniu przewidują dodatkowe zabezpieczenia dla wierzycieli spółki oraz wspólników / akcjonariuszy mniejszościowych w sytuacji gdy spółką przejmująca lub spółką nowo zawiązaną jest spółka zagraniczna. Wierzyciel spółki polskiej może w takiej sytuacji żądać w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia zabezpieczenia swoich roszczeń o ile uprawdopodobni, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie. Wspólnik / akcjonariusz spółki polskiej, który głosował przeciwko uchwale o połączeniu i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu może żądać odkupu jego udziałów / akcji, przy czym ze stosownym żądaniem winien wystąpić w terminie 10 dni od dnia podjęcia uchwały połączeniowej.
Podkreślenia wymaga, że po dniu połączenia niedopuszczalne jest uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały o połączeniu transgranicznym, a ewentualne postępowanie w tym zakresie zostaje umorzone.
Mogą Cię zainteresować
17.07.2024
Czy zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów może być formą koncentracji ?
Czy zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów może być formą koncentracji ? Zatrudnienie przez Microsoft pracowników start-upów jest badane jako możliwa fuz...
10.07.2024
Jedni idą na wakacje, a inni – na wojnę z gigantami cyfrowymi Microsoftem i Apple
W przypadku Microsoft - Komisja zarzuca Microsoft nadużycie pozycji dominującej na światowym rynku aplikacji SaaS poprzez związanie produktu do komunikacji i współpracy ...