Prawo Ochrony Środowiska 2010 w Polsce

Co stanowi podstawę polityki ochrony środowiska w Polsce i jakie organizacje / urzędy są odpowiedzialne za wprowadzanie i egzekwowanie regulacji prawnych dotyczących ochrony środowiska? 

Od maja 2004 roku Polska jest członkiem Unii Europejskiej, a od początku lat ’90 z wielkim wysiłkiem dostosowuje przepisy prawa ochrony środowiska do unormowań prawnych obowiązujących w Unii Europejskiej. Okresy przejściowe, ustanowione w Traktacie Akcesyjnym Unii Europejskiej z 2003 roku, w części dotyczącej wdrożenia regulacji prawnych dotyczących ochrony środowiska obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, w większości przypadków już wygasły. W związku z tym, polskie przepisy normujące zagadnienia i politykę ochrony środowiska podlegają tak samo regulacjom prawa europejskiego, jak przepisy innych krajów Unii Europejskiej.

W Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku zagadnieniom ochrony środowiska poświęcono stosunkowo dużo miejsca. Określone w oparciu o zrównoważony rozwój gospodarczy kwestie ochrony środowiska stawiane są w Konstytucji jako cel polskiego rządu i równocześnie ważny powód nałożonego ograniczenia konstytucyjnych praw i swobód obywatelskich. Ustawa normatywna obliguje władzę publiczną do przeciwdziałania negatywnemu wpływowi degradacji środowiska naturalnego na zdrowie obywateli. Nakazuje ona również władzy publicznej wspierać wysiłki obywateli, które mają na celu ochronę i polepszenie stanu środowiska, a także zobowiązuje każdego do dbania o to środowisko.

Struktura polskich przepisów prawa ochrony środowiska bazuje tradycyjnie na „umiarkowanie kompleksowym” ujęciu zagadnienia. Uchwalona w 1949 roku Ustawa o ochronie przyrody, określająca podstawowe zasady polityki ochrony środowiska, wskazywała jednostki odpowiedzialne za jej wdrożenie oraz ustanawiała właściwe mechanizmy. Następnie w 1980 roku weszła w życie Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, która później została zastąpiona przez Ustawę prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku („Ustawa POŚ”). Zasadniczo Ustawa POŚ określa ogólne zasady dotyczące ochrony środowiska oraz ustanawia określone instytucje zajmujące się tą kwestią, a oprócz tego zawiera pełne regulacje dotyczące kwestii kontroli zanieczyszczenia powietrza wraz z ochroną przed hałasem i polami elektromagnetycznymi. Szczegółowe kwestie, takie jak: zagospodarowanie odpadów, ochrona wód i zagospodarowanie zasobów wodnych, ochrona i zagospodarowanie złóż naturalnych, ochrona przyrody i zwierząt, bezpieczeństwo produktów ekologicznych, energia jądrowa, gospodarstwa ekologiczne, sprzedaż praw do emisji gazów cieplarnianych oraz gospodarka emisją gazów cieplarnianych, uregulowane są odrębnymi rozporządzeniami. Ostatnio można zaobserwować tendencję, prawdopodobnie uwarunkowaną pewnymi pragmatycznymi względami, do odbiegania od tej tradycyjnej struktury, i regulacji także spraw natury ogólnej, takich jak: dostęp do informacji o środowisku, publiczny udział w sprawach związanych ze środowiskiem, ocena wpływu czynników na środowisko, zagospodarowanie środowiska i jego kontrola oddzielnymi rozporządzeniami.

Przeczytaj cały tekst w języku angielskim.