Transakcje wykonywane przez osoby pełniące obowiązki zarządcze oraz osoby blisko z nimi związane

Kolejna publikacja z zapowiadanego wcześniej cyklu odnosi się do wniosków dotyczących art. 19 Rozporządzenia MAR wynikających z raportu Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) w sprawie rewizji Rozporządzenia MAR.

Obowiązek i sposób powiadamiania o transakcjach został uregulowany w art. 19 Rozporządzenia MAR, który stanowi, że osoby pełniące obowiązki zarządcze (PDMR) oraz osoby blisko z nimi związane powiadamiają emitenta o każdej transakcji zawieranej na ich własny rachunek w odniesieniu do akcji lub instrumentów dłużnych tego emitenta lub do instrumentów pochodnych bądź innych powiązanych z nimi instrumentów finansowych niezwłocznie i nie później niż w trzy dni robocze po dniu transakcji. Obowiązek powiadamiania ma zastosowanie do każdej kolejnej transakcji, gdy zostanie osiągnięta łączna kwota 5.000 EUR w trakcie jednego roku kalendarzowego. Próg w wysokości 5.000 EUR oblicza się poprzez zsumowanie wszystkich transakcji bez ich kompensowania. ESMA podczas konsultacji starała się odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. tego, czy próg wskazany w Rozporządzeniu MAR jest określony we właściwej wysokości, czy metodologia dotycząca obliczania progu do przekazywania powiadomień jest odpowiednia oraz próbowała określić zakres wyjątków od okresów zamkniętych.

Wnioski ESMA dotyczące rewizji w tym zakresie przedstawiają się następująco:

1. Czy 5.000 euro jest kwotą właściwą do powiadomień?

Na początku należy wskazać, że większość respondentów wskazywała, że próg po osiągnięciu którego powstaje obowiązek powiadamiania jest za niski i powinien być zwiększony do 20.000 euro. Co prawda każde państwo członkowskie ma możliwość podwyższenia progu do kwoty 20.000 euro jednak z takiego prawa skorzystały jedynie: Dania, Francja, Włochy, Hiszpania oraz Niemcy.

ESMA zauważyła, że utrzymanie niskiego progu powoduje większą liczbę powiadomień, a w konsekwencji – większe zaangażowanie adresatów tego przepisu. Jednak to głównie organy w państwach członkowskich powinny mieć możliwość dopasowania progu i w konsekwencji oceny tych organów, czy jest on dostosowany do miejscowych realiów rynkowych. Zmian w tej materii nie będzie.

2. Czy zmieni się metodologia dotycząca obliczania progu do przekazywania powiadomień?

Podczas konsultacji pojawiały się głosy, aby w oderwaniu od analizy wysokości progu koniecznego do przekazania powiadomień zastanowić się nad jego kalkulacją, która również przyczyniłaby się do zmniejszenia liczby powiadomień, np. powiadomienia dokonywane w transzach po osiągnięciu określonego progu, oderwanie konieczności powiadomień od upływu roku kalendarzowego lub w końcu wyłączenie niektórych transakcji od konieczności powiadomień. Obecne przepisy wskazują, że powiadomieniu podlega każda kolejna transakcja (katalog otwarty) po osiągnięciu progu, bez kompensowania.

ESMA, podobnie jak w przypadku wysokości progu, stwierdziła adekwatność przyjętej metodologii składania powiadomień do celu jaki mają one spełniać, a polegającym na zapewnieniu transparentności rynku.

3. Jakie będą warunki obrotu w okresie zamkniętym?

Rozporządzenie MAR dopuszcza dokonywanie transakcji w okresie zamkniętym w przypadku, w którym emitent zezwoli osobie pełniącej u niego obowiązki zarządcze na dokonywanie transakcji na jej rachunek lub na rachunek strony trzeciej: (i) na podstawie indywidualnych przypadków z powodu istnienia wyjątkowych okoliczności, takich jak poważne trudności finansowe, wymagających natychmiastowej sprzedaży akcji; albo (ii) z powodu cech danej transakcji dokonywanej w ramach programu akcji pracowniczych, programów oszczędnościowych, kwalifikacji lub uprawnień do akcji lub też transakcji, w których korzyść związana z danym papierem wartościowym nie ulega zmianie lub cech transakcji z nimi związanych (art. 19 ust. 12). Akt delegowany do Rozporządzenia MAR wyszczególnia okoliczności, w których obrót w okresie zamkniętym może być dokonywany za zgodą emitenta, w tym okoliczności uważane za wyjątkowe oraz rodzaje transakcji mogące uzasadniać udzielenie zgody na dokonywanie transakcji.

Z uwagi na fakt, że w wyniku konsultacji pojawiły się przykłady transakcji, które nie mieszczą się w obecnie wskazywanych wyjątkach ESMA będzie rekomendować zmianę art. 19 ust. 12 poprzez:

• dodanie do wyjątku dotyczącego programów motywacyjnych instrumentów finansowych innych niż akcje,
• zezwolenie na nabycie instrumentów finansowych emitenta w procesie reinwestycji lub alokacji środków z dywidendy, pod warunkiem, że takie ustalenia zostały zawarte poza okresem zamkniętym, dyspozycje są nieodwołalne i nie mogą zostać zmieniona, a PDMR nie może zmienić lub odwołać swojego udział w takich ustaleniach,
• zwolnienie z zakazu obrotu w okresie zamkniętym transakcji dokonanych w ramach asset management, pod warunkiem, że: (i) upoważnienie do zarządzania aktywami zostało udzielone poza okresem zamkniętym i nie zostały odwołane w okresie zamkniętym, oraz (ii) powiadomienia PDMR o transakcjach określają, że transakcje zostały przeprowadzone przez niezależną osobę trzecią w zakresie jej własnego uznania,
• uwzględnienie wśród wyłączeń transakcji wynikających z czynności korporacyjnych zatwierdzonych przez odpowiedni organ emitenta, oraz pod warunkiem, że PDMR w związku z taką transakcją nie jest uprzywilejowany względem pozostałych akcjonariuszy oraz emitent nie zidentyfikował w okresie zamkniętym informacji poufnych.

ESMA zobowiązała się opracować listę potencjalnych transakcji, które mogą być zwolnione w ramach tego wyjątku,

• dodanie do wyłączeń z zakazu obrotu w okresie zamkniętym dziedziczenia oraz przyjmowania darowizn,
• uwzględnienie wśród transakcji objętych zwolnieniem z obrotu w okresie zamkniętym wykonywanie opcji, kontraktów terminowych typu futures lub innych instrumentów pochodnych, jeżeli główne warunki transakcji (w tym cena i wolumen) zostały uzgodnione poza okresem zamkniętym.

4. Jakie podmioty będą objęte zakazem dokonywania transakcji w okresie zamkniętym?

Przedmiotem interpretacji na gruncie Rozporządzenia MAR była kwestia objęcia zakazem dokonywania transakcji samych emitentów z uwagi na fakt, że w imieniu emitenta decyzję o dokonaniu transakcji podejmują PDMR. ESMA potwierdziła zdanie wyrażone wcześniej w swoich Q&A, że emitenci stanowią kategorię podmiotów, która z definicji znajduje się w permanentnym ryzyku posiadania informacji poufnych i w konsekwencji naturalnym byłoby objęcie emitentów zakazem dokonywania transakcji w okresie zamkniętym. Jednak ESMA zauważa również, że zastosowanie tego reżimu mogłoby mieć wpływ na zdolność refinansowania emitentów, stąd emitenci nie będą objęci zakazem.

Podobnie w zakresie osób blisko związanych z PDMR, które również na gruncie Rozporządzenia MAR nie są objęte zakazem dokonywania transakcji. ESMA stwierdziła, że wprowadzenie go będzie zbyt uciążliwe dla takich osób i nie będzie przynosiło większych korzyści.

W przypadku pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu z:

Magdalena Szeplik managing associate, adwokat m.szeplik@gessel.pl