Umowa zatrzyma kandydata

Jeśli decyzja o zatrudnieniu zostaje podjęta wcześniej w stosunku do zawarcia samej umowy o pracę, zarówno w interesie pracodawcy, jak i pracownika leży uzyskanie pewności, że druga strona nie wycofa się albo nie złamie poczynionych uzgodnień. Jedną z form zabezpieczenia może być umowa przedwstępna, w której jedna lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy. Przepisy prawa pracy nie przewidują wprost możliwości zawierania przedwstępnej umowy o pracę. Jednak w oparciu o art. 300 kodeksu pracy (k.p.) można przyjąć, że konstrukcja ta znajdzie zastosowanie do umowy o pracę.

O co trzeba zadbać 
Umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Są to elementy wymagane dla umowy o pracę, których katalog określa art. 29 § 1 k.p. W szczególności dotyczy to rodzaju pracy i wysokości wynagrodzenia odpowiadającego rodzajowi pracy.

Strony zawierające umowę przedwstępną mogą wskazać w niej termin zawarcia umowy przyrzeczonej. Najczęściej termin taki powiązany zostaje z rozwiązaniem umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą.

Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie.

Gdy pracownik zmienił zdanie 
Jeśli niedoszły pracownik uchyla się od zawarcia umowy przyrzeczonej, nie sposób sobie wyobrazić, aby mógł być zmuszony do wykonywania pracy. Pracodawcy w takiej sytuacji przysługiwać będzie jednak roszczenie o naprawienie szkody, którą poniósł przez to, że Uczył na zawarcie umowy przyrzeczonej.

Pracownik może nie tylko domagać się zapłaty odszkodowania, lecz także, gdy umowa przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej (w szczególności wymaganiom co do formy), może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej.

Zgodnie z art. 390 § 1 k.c. strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie określić zakres odszkodowania. Pewne kontrowersje wzbudza możliwość zastrzeżenia kary umownej na wypadek uchylania się jednej ze stron od zawarcia umowy przyrzeczonej. Ze względu jednak na funkcję, jaką powinna spełniać przedwstępna umowa o pracę, należy skłonić się ku stanowisku, że wprowadzenie w umowie przedwstępnej kary umownej jest dopuszczalne.

Należy również pamiętać, że roszczenia z umowy przedwstępnej, tj. roszczenie odszkodowawcze oraz roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej, przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.