Ustawa musi określać widełki opłat pobieranych przez gminy

Trybunał Konstytucyjny stanął przed niewątpliwie istotną kwestią prawną, tj. zagadnieniem zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz.U z 2013 r. poz. 1399 z późn. zm). Chodzi m.in. o art. 6k ust. 1 oraz ust. 2 w zakresie, w jakim nie wprowadza on zasad określania stawki maksymalnej za gospodarowanie odpadami. Zgodnie z art. 168 konstytucji jednostki samorządu mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych, ale wyłącznie w zakresie określonym w ustawie. Ta ostatnia musi zatem wskazywać „zakres” (widełki dla opłat, nie zakres otwarty). Orzeczenie TK w relacji do przedmiotowego zagadnienia pozostawało oczywistością. Trybunał rozpoznając wcześniej podobne zagadnienia, przesądził kilka razy tę kwestię. Na przykład w wyroku z 2 kwietnia 2007 r. (sygn. akt SK19/06) TK wskazał, że art. 168 upoważnia ustawodawcę do przekazywania do normowania w drodze aktów prawa miejscowego wysokości danin, pod warunkiem, że ustawa wyznaczy precyzyjnie granice kompetencji organów. Ustawodawca musi wyznaczyć zakres dla swobody regulacyjnej przysługującej tym ostatnim. Biorąc powyższe jako potwierdzoną oczywistość prawną – martwi jakość stanowionego prawa, formułowanego błędnie nie tylko wbrew przepisom konstytucji, ale także utrwalonego orzecznictwa trybunału.

TK stwierdzając niekonstytucyjność przepisów, odroczył utratę mocy obowiązującej o 18 miesięcy, dając tym samym czas na poprawę złego prawa. To niewątpliwie istotne, bowiem natychmiastowa utrata mocy obowiązującej spowodowałaby istotne problemy w funkcjonowaniu gmin, które odbierając odpady, nie mogłyby pobierać opłat

To jednak nie koniec złej passy wspomnianej ustawy 16 grudnia br. NIK bardzo krytycznie wypowiedział się o sposobie jej wdrożenia, wnioskując do Rady Ministrów o podjęcie inicjatywy w sprawach związanych z jej treścią i stosowaniem.