NEWSLETTER Nr 33, marzec 2012

Podatkowe konsekwencje sfinansowania wypłaty dywidendy kredytem

W dniu 12 grudnia 2011 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów podjął uchwałę (II FPS 2/11), w której uznał, iż odsetki oraz inne wydatki związane z kredytem zaciągniętym przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na wypłatę dywidendy należnej jej udziałowcom, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie są kosztem uzyskania przychodów tej spółki.
Uchwała składu powiększonego Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadła w związku z pytaniem zadanym przez zwykły skład tego sądu, w następstwie zaistnienia rozbieżności w orzecznictwie. Kierując pytanie wskazano, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane były dwa stanowiska. Zgodnie z pierwszym poglądem koszt zaciągnięcia przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy jest wydatkiem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem osiąganie zysku uznaje się za główny cel działalności spółki. Zgodnie natomiast z przeciwnym poglądem, wydatki poniesione przez spółkę na odsetki od zaciągniętego kredytu (lub pożyczki), mającego sfinansować wypłatę dywidendy, nie stanowią jej kosztów podatkowych w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Naczelny Sąd Administracyjny uzasadniając omawianą uchwałę stwierdził, że nie każdy wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, jest kosztem podatkowym zmniejszającym podstawę opodatkowania. Kosztem w ocenie sądu jest tylko taki wydatek, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli jest poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Dalsza analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych prowadzi do wniosku, iż ponad wszelką wątpliwość do podatkowej kategorii dochodu, rozumianego jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, a tym bardziej przychodu, nie można zaliczyć zobowiązania podatnika (spółki kapitałowej) do wypłaty na rzecz jej wspólników (akcjonariuszy) należnego im udziału w zysku (dywidendy), czego konsekwencją było przyjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny zaprezentowanego stanowiska.

W związku ze zbliżającym się „sezonem” zwyczajnych walnych zgromadzeń, których przedmiotem będzie między innymi podział zysku, wspólnicy spółek powinni mieć świadomość praktycznych konsekwencji wyroku, tj. faktu, że koszty kredytu (pożyczki), w szczególności odsetki od kredytu zaciągniętego na sfinansowanie wypłaty dywidendy, nie będą mogły stanowić kosztu podatkowego.