Bardzo nietypowe porozumienie z Tajwanem

Pomimo braku stosunków dyplomatycznych między Polską a Tajwanem została zawarta bezprecedensowa umowa. Pierwsza i jedyna tego rodzaju w naszym systemie prawnym.

Ze względu na fakt, że oba kraje nie utrzymują wzajemnych relacji dyplomatycznych, porozumienie 21 października 2016 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania nie ma charakteru umowy międzypaństwowej. Zostało formalnie podpisane przez Warszawskie Biuro Handlowe w Tajpej oraz Biuro Gospodarcze i Kulturalne Tajpej w Warszawie.

Ma jednak istotne znaczenie dla polskich przedsiębiorców, którzy od lat, mimo braku stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Tajwanem, rozwijają dwustronne relacje gospodarcze. Brak porozumienia podatkowego stanowił jednak przeszkodę w zintensyfikowaniu tych związków.

Quasi-prywatne porozumienie 

Kwestia statusu prawnego tej umowy była przedmiotem kilkunastu lat negocjacji ze stroną tajwańską. W drugiej połowie ub. roku nareszcie nastąpił przełom w tym zakresie i ostatecznie przyjęto pragmatyczną formułę quasi-prywatnego porozumienia, zawartego pomiędzy biurami gospodarczymi, które zostanie następnie wprowadzone do polskiego porządku prawnego na podstawie specjalnej odrębnej ustawy.

Merytorycznie – co do zasady – porozumienie opiera się na standardzie Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatków od dochodu i majątku. Zostały jednak wprowadzone pewne istotne modyfikacje. To konsekwencja nietypowego kontekstu prawnego i terytorialnego zakresu stosowania umowy.

W odniesieniu do opisu podatków, do których stosuje się porozumienie, używane są eufemistyczne sformułowania „podatki, do których stosuje się prawo podatkowe należące do właściwości polskiego ministra finansów i – odpowiednio – „podatki, do których stosuje się prawo podatkowe należące do właściwości ministra finansów Tajwanu”. Te same odniesienia zastosowano w przypadku definicji „terytorium”, „właściwych władz” oraz odpowiednio w innych fragmentach porozumienia.

Zyski zakładów i kapitałowe 

Przepisy porozumienia odnoszące się do „zakładu” odpowiadają standardowi Modelowej Konwencji OECD. Wynika z nich zatem, że budowa, konstrukcja lub projekt montażowy stanowią zakład tylko gdy trwają dłużej niż 12 miesięcy. Wysokość zryczałtowanych podatków pobieranych u źródła:

• w przypadku dywidend i odsetek została ograniczona do maksymalnie 10 proc.,
• w odniesieniu do należności licencyjnych jest zróżnicowana i wynosi 3 proc. w przypadku należności wypłacanych z tytułu używania lub prawa używania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego oraz 10 proc. we wszystkich pozostałych przypadkach, a zatem odmiennie niż w Konwencji Modelowej OECD.

W odniesieniu do zysków kapitałowych porozumienie przewiduje min. tzw. klauzulę nieruchomościową. Stanowi ona, że zyski osiągnięte przez rezydenta jednego z terytoriów z tytułu zbycia udziałów, których ponad 50 proc. wartości pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z nieruchomości położonej na innym terytorium, mogą być opodatkowane na tym innym terytorium.



Osoby fizyczne 



Inaczej niż w Konwencji Modelowej OECD porozumienie z Tajwanem zawiera postanowienia dotyczące wolnych zawodów. Daje jednemu terytorium prawo do opodatkowania dochodu uzyskanego z tego tytułu przez rezydenta drugiego terytorium, jeżeli rezydent ten ma do regularnej dyspozycji stałą placówkę na pierwszym terytorium albo przebywa na nim łącznie dłużej niż 183 dni w jakimkolwiek okresie kolejnych 12 miesięcy, rozpoczynającym lub kończącym się w danym roku kalendarzowym. Porozumienie przewiduje proporcjonalne zaliczenie jako metodę unikania podwójnego opodatkowania. Zawiera także specjalne postanowienia dotyczące ograniczenia korzyści umownych. Porozumieniu towarzyszy dodatkowy protokół, w większości obejmujący szczegółowe postanowienia dotyczące rozliczeń podatkowych osób fizycznych będących rezydentami Tajwanu.



Specyficzne rozwiązanie 



W połowie grudnia 2016 r. Sejm przyjął specjalną, jednostkową ustawę „o zasadach unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobieganiu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu między Rzecząpospolitą Polską a terytorium, do którego stosuje się prawo podatkowe należące do właściwości ministra finansów Tajwanu” (Dz.U. poz. 2244). Stosuje się ją od 1 stycznia 2017 r. Tym samym również porozumienie podatkowe z Tajwanem ma zastosowanie do dochodu uzyskanego, poczynając od 1 stycznia 2017 r. ©®