TSUE: Można w jednej decyzji wymierzyć dwie kary finansowe

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów może w jednej decyzji nałożyć dwie kary, jedną za naruszenie polskich przepisów, a drugą za unijnych. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie dotyczącej sankcji nałożonych na PZU Życie. A chodziło o poważne kary – jedna to 17 mln zł, a druga 33 mln.

Zasada ne bis in idem, nie sprzeciwia się temu, by w jednej i tej samej decyzji wymierzyć dwie grzywny. Krajowy organ ochrony konkurencji powinien jednak upewnić się, że kary te – rozpatrywane łącznie – są proporcjonalne do charakteru naruszenia – tak 3 kwietnia orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie PZU Życie (C-617/17). Sprawa dotyczy PZU Życie. Teraz to Sąd Najwyższy będzie musiał zbadać, czy kara łączna w wysokości 50 mln jest za wysoka.

Sprawa z 50 mln zł w tle

Sprawa, którą zajmował się TSUE dotyczy decyzji prezesa UOKiK z 25 października 2007 r.  UOKiK uznał, że  PZU Życie nadużywa pozycji dominującej i nałożył na niego dwie kary. Jedną w wysokości ok. 33 mln za naruszenia przepisów krajowego prawa konkurencji od  1 maja 2001 r. do dnia 25 października 2007 r, a drugą w wysokości ok. 17 mln zł  z tytułu naruszenia przepisów unijnego prawa konkurencji od 1 maja 2004 r do 25 października 2007 r. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego. PZU kwestionowało nałożenie dwóch kar w jednej decyzji. Podkreślało, że na narusza to zasadę ne bis in idem (z łaciny nie dwa razy w tej samej) wyrażoną w art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskie  Została bowiem ukarana za naruszenie prawa Unii dwukrotnie, a mianowicie, po raz pierwszy, bezpośrednio, na podstawie art. 82 WE w związku z art. 5 rozporządzenia nr 1/2003, zaś drugi raz – w oparciu o przepisy krajowego prawa konkurencji. PZU Życie wzbudziła wątpliwości SN zaś powziął wątpliwość natury prawnej i spytał TSUE:

1. Czy dopuszczalna jest taka interpretacja art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, która uzależnia zastosowanie zasady ne bis in idem nie tylko od tożsamości podmiotu naruszającego i tożsamości okoliczności faktycznych, ale również tożsamości chronionego interesu prawnego?
2. Czy art. 3 Rozporządzenia nr 1/2003 w związku z art. 50 Karty należy interpretować w ten sposób, że równolegle stosowane przez organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego Unii prawo konkurencji Unii i krajowe prawo konkurencji chronią ten sam interes prawny? (…)

Mogą być dwie kary, ale muszą być proporcjonalne do naruszenia

Takie orzeczenie nie dziwi Bernadety Kasztelan-Świetlik z kancelarii GESSEL. – Prezes UOKiK stwierdził w decyzji naruszenie zarówno krajowego, jak i unijnego prawa konkurencji. To oznacza, że praktyka stosowana przez przedsiębiorcę, mogła ograniczać konkurencję nie tylko na polskim, ale także na europejskim rynku, dlatego nałożenie dwóch kar jest uzasadnione – mówi Bernadeta Kasztelan-Świetlik. (…)

Wprawdzie kara łączna w wysokości 50 mln jest bardzo wysoka, ale nie zapominajmy, że potencjał PZU Życie jest bardzo duży a wymierzona kara, poza funkcją wychowawczą, powinna także być dla przedsiębiorcy odczuwalna – dodaje Bernadeta Kasztelan-Świetlik. Oceną, czy  jest ona współmierna do zachowania przedsiębiorcy zajmie się teraz SN, który zawiesił sprawę PZU Życie, do czasu rozstrzygnięcia TSUE.

Pełna treść artykułu dostępna jest na www.prawo.pl