Co zrobić, żeby spór gospodarczy nie trwał latami?

Ślimacze tempo rozpoznawania procesów gospodarczych niezmiennie wskazywane jest jako jeden z głównych hamulców rozwoju krajowego biznesu. Liczba sporów sądowych do 2014 r. stale rosła, w roku 2013 osiągając rekordową liczbę niemal 1,6 mln spraw. W efekcie, na termin pierwszej rozprawy w Sądzie Okręgowym w Warszawie trzeba czekać od dnia złożenia pozwu nawet 11 miesięcy(!), a średni czas trwania postępowania wydłuży się prawdopodobnie do około 3 lat. Co więcej, czynniki takie jak blokada kapitału, niepewność co do wyniku sporu, zerwanie relacji czy piętrzące się koszty sprawiają, że spór to dla przedsiębiorstwa okres „erozji gospodarczej”. Nic więc dziwnego, że biznes – mający przecież w swej naturze nieprzerwany rozwój i odchodzenie od nieefektywnych rozwiązań – zaczął poszukiwać alternatyw dla sądów, spoglądając w stronę niedocenianego dotąd w Polsce arbitrażu.

Sąd na miarę biznesu

Przedsiębiorcę choć trochę obytego na salach sądowych kontakt z sądem polubownym może wprawić w osłupienie. Życzliwość, szybkość, a przede wszystkim profesjonalizm pozwalają odczuć, że w centrum zainteresowania arbitrów i pracowników sądu jest rzetelne i maksymalnie sprawne rozpoznanie sporu, a strona postępowania nie jest jedynie petentem. M.in. dlatego w całej Europie statystycznie korzysta z niego wciąż więcej firm. I nie ma się czemu dziwić – w końcu arbitraż stworzyli sami przedsiębiorcy, a nie posłowie czy prawnicy. Tych ostatnich zresztą do arbitrażu należy wybierać niezwykle starannie, bo prawnik nie posiadający „spojrzenia biznesowego” i nie potrafiący myśleć poza ramą przepisów nie sprawdzi się w tam, tak samo jak nie sprawdziłby się w prawdziwym, dynamicznym biznesie. Pełnomocnicy nie wiedzą lub zapominają, że arbitraż jest okazją do naprawy naderwanej relacji biznesowej, wykonania rzetelnej oceny dowodów, zawarcia korzystnej ugody a dopiero w ostateczności staje się płaszczyzną sporu – wyjątkową, bo zaprojektowaną na potrzeby biznesu, nie państwa, przez co biznesowa racjonalność prezentowanych argumentów jest tu co najmniej tak samo ważna jak ich zgodność z literą prawa.

Szybki, profesjonalny, poufny

Połączenie sprawnych procedur i odpowiedniego podejścia pozwala na wydanie przez arbitrów wyroku nawet w kilka miesięcy. Tytułem przykładu, w Sądzie Arbitrażowym Lewiatan postępowanie średnio nie trwa dłużej niż 5 miesięcy od czasu dokonania przez strony wyboru arbitrów. Przy odpowiednim zarządzaniu aktywami firmy tak krótki okres prowadzenia postępowania niweluje ryzyko zmniejszenia płynności; do minimum skraca się również okres niepewności co do wyniku sporu. Praktyka Kancelarii GESSEL także potwierdza, że postępowanie arbitrażowe może być znacznie krótsze niż postępowanie sądowe, a w wielu przypadkach kończy się zawarciem ugody już we wstępnej jego fazie.