Programy motywacyjne w praktyce

Od 1 stycznia 2018 roku zmianie uległy przepisy określające zasady opodatkowania świadczeń otrzymywanych przez beneficjentów programów pracowniczych. W założeniu ustawodawcy, nowelizacja miała na celu doprecyzowanie obowiązujących regulacji, w szczególności poprzez wprowadzenie definicji programu motywacyjnego. Ponad 2 lata funkcjonowania znowelizowanych przepisów pokazują, że zasady opodatkowania programów motywacyjnych nadal rodzą wątpliwości interpretacyjne. Z interpretacji podatkowych oraz orzeczeń sądów administracyjnych – wydanych na kanwie nowych przepisów – wynika, że podatnicy mają najczęściej problem z ustaleniem, czy przyjęty przez nich program pracowniczy spełnia definicję programu motywacyjnego w rozumieniu ustawy.

Program motywacyjny – korzyść dla pracodawcy i pracownika

Zadaniem programu motywacyjnego – jak sama jego nazwa wskazuje – jest motywowanie. Im lepsza motywacja pracowników do pracy, tym większa korzyść dla firmy. Konstrukcja programu motywacyjnego ma charakter warunkowy, co oznacza, że beneficjenci mogą uzyskać świadczenia od spółki w przyszłość – o ile spełnią pewne kryteria. Wśród najczęściej spotykanych przesłanek jest okres zatrudnienia oraz osiągane przez pracowników wyniki, które przekładają się dla spółki na konkretny zysk. Z perspektywy spółki wdrożenie programu motywacyjnego ma dwa zasadnicze aspekty: i/ ograniczenie odpływu pracowników z firmy oraz ii/ osiągnięcie lepszych wyników finansowych. Z kolei dla pracownika jest to forma dodatkowego wynagrodzenia, które może (lub nie) otrzymać poza jego wynagrodzeniem zasadniczym. Korzyść osiągnięta przez pracownika z tytułu programu motywacyjnego jest ściśle powiązana z korzyścią spółki. Innymi słowy, w przypadku braku zaistnienia korzyści po stronie spółki (tj. wystąpienia uzasadnienia biznesowego), program motywacyjny nie powinien zostać zrealizowany (wykonany).

Preferencyjne zasady opodatkowania tylko dla programu motywacyjnego zgodnego z definicją z ustawy

Z dniem 1 stycznia 2018 r. do ustawy z dnia 26 stycznia 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2019.1387 t.j. z dnia 2019.07.25 ze zm.) (dalej: „Ustawa o PIT”) zostały wprowadzone rozbudowane regulacje dotyczące programów motywacyjnych, które pozwalają na odroczenie opodatkowania, a także na zmianę kwalifikacji źródła przychodów z którego przychód powstaje na przychody kapitałowe. W efekcie umożliwia to opodatkowanie przychodów ze zbycia akcji stawką podatku w wysokości 19%. Kluczowe jest jednak, aby wdrażane programy motywacyjne spełniały definicje programów zdefiniowanych w Ustawie o PIT znowelizowanej z dniem 1 stycznia 2018 r. (…)

Pełna treść artykułu dostępna jest w drugim numerze kwartalnika Podatki (kwiecień-czerwiec).